ปลาหมอคางดำ คืออะไร?
ปลาหมอคางดำ หรือ Blackchin tilapia เป็นปลาที่มีลักษณะคล้ายกับปลาหมอเทศ มีต้นกำเนิดในทวีปแอฟริกา แต่ต่อมาได้มีการนำเข้ามาในหลายประเทศทั่วโลก สำหรับปลาหมอคางดำ เป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถปรับตัวให้เข้ากับทุกสภาพแวดล้อมได้ดี โดยสามารถอาศัยอยู่ในสภาพน้ำที่มีความเค็มสูงได้ แต่ก็สามารถอยู่ในน้ำจืดได้เช่นกัน
นอกจากนี้แล้วปลาหมอคางดำ ยังสามารถปรับตัวกับอาหารได้ภายใน 1 ชั่วโมง อีกทั้งยังขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว โดยขยายพันธุ์ได้ทุก ๆ 22 วัน นี่จึงเป็นสาเหตุที่ปลาชนิดนี้มีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว การแพร่ที่รวดเร็วของปลาชนิดนี้ ก่อให้เกิดผลกระทบที่ไม่ดีต่อระบบนิเวศอย่างมาก เนื่องจากนิสัยโดยทั่วไปของปลาหมอคางดำ มีความดุร้าย อีกทั้งยังมีความต้องการอาหารอยู่ตลอดเวลา จึงทำให้การที่มีจำนวนปลาหมอคางดำเยอะ ก็ทำให้ปลาชนิดอื่น ๆ สูญพันธุ์ไปได้ด้วย
ปลาหมอคางดำเข้ามาในไทยได้อย่างไร?
สำหรับประเด็นนี้จากรายงานของ สำนักข่าวอิศรา และประกาศของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พบว่าไทม์ไลน์ของปลาหมอคางดำ มีดังต่อไปนี้
- ปี 2549: คณะกรรมการด้านความหลากหลายและความปลอดภัยทางชีวภาพของกรมประมง (IBC) มีมติอนุญาตให้บริษัทแห่งหนึ่ง นำเข้าปลาหมอสีคางดำจากสาธารณรัฐกานา ทวีปแอฟริกา เพื่อนำมาปรับปรุงสายพันธุ์ปลานิล
- ปี 2553: บริษัทดังกล่าว นำเข้าปลาหมอสีคางดำ จำนวน 2,000 ตัว จากนั้นปลาหมอสีคางดำได้ทยอยตายเกือบทั้งหมดภายใน 3 สัปดาห์ บริษัทจึงทำลายและฝังกลบซากปลาโดยการโรยด้วยปูนขาวและแจ้งให้กรมประมงทราบ
- ปี 2555: เกษตรกรในพื้นที่ตำบลยี่สาร อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม พบการแพร่ระบาดของปลาหมอสีคางดำเป็นครั้งแรก โดยพบในบ่อเลี้ยงกุ้ง และบ่อป่า เกือบ 1,000 ไร่ และแพร่กระจายไปในอีกหลายพื้นที่ใกล้เคียง
- มีนาคม 2561: มีการประกาศห้ามมิให้บุคคลใดนำเข้า ส่งออก นำผ่าน หรือเพาะเลี้ยงเว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากอธิบดีกรมประมง หรือเป็นผู้ซึ่งอธิบดีกรมประมงมอบหมาย ซึ่งมีปลา 3 สายพันธุ์ ได้แก่ 1.ปลาหมอสีคางดำ 2.ปลาหมอมายัน 3.ปลาหมอบัตเตอร์ ใครฝ่าฝืนจะมีโทษทางกฎหมาย จำคุกไม่เกินหนึ่งปีหรือปรับไม่เกินหนึ่งล้านบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ
สำหรับคุณค่าทางโภชนาการของปลาหมอคางดำก็มีหลายอย่าง ด้วยเนื้อปลาหมอคางดำมีสีขาว มีไขมันต่ำ และอุดมไปด้วยโปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกาย
สารอาหารสำคัญในปลาหมอคางดำ 100 กรัม ประกอบด้วย:
- โปรตีน: 17 กรัม
- ไขมัน: 1 กรัม
- คาร์โบไฮเดรต: 0 กรัม
- พลังงาน: 77 กิโลแคลอรี่
- วิตามิน: B1, B2, B3, B12, วิตามินซี, วิตามินอี
- แร่ธาตุ: ฟอสฟอรัส, โพแทสเซียม, แมกนีเซียม, แคลเซียม, เหล็ก, สังกะสี
ประโยชน์ของ ปลาหมอคางดำ ต่อสุขภาพ:
- เสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระดูก: โปรตีนในปลาหมอคางดำช่วยซ่อมแซมและเสริมสร้างกล้ามเนื้อ กระดูก และฟัน
- บำรุงสมองและระบบประสาท: วิตามิน B1, B2, B3 และ B12 ในปลาหมอคางดำช่วยบำรุงสมองและระบบประสาท ช่วยให้ความจำดี ป้องกันโรคเหน็บชา
- ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานดี: ไขมันในปลาหมอคางดำมีกรดไขมันโอเมก้า 3 ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานดี ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด
- บำรุงสายตา: วิตามินเอในปลาหมอคางดำช่วยบำรุงสายตา ป้องกันโรคจอประสาทเสื่อม
- เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน: วิตามินซีและแร่ธาตุต่างๆ ในปลาหมอคางดำช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ป้องกันโรคหวัดและไข้หวัดใหญ่
- ควบคุมน้ำหนัก: ปลาหมอคางดำมีแคลอรี่ต่ำ ไขมันต่ำ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก
ข้อควรระวัง:
- ผู้ที่มีโรคไตควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานปลาหมอคางดำ เพราะปลาหมอคางดำมีปริมาณฟอสฟอรัสสูง
- ผู้ที่แพ้อาหารทะเลควรหลีกเลี่ยงการรับประทานปลาหมอคางดำ